8 มิถุนายน 2566 บุคลากรสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พร้อมด้วยประชาชนชาวจังหวัดเชียงใหม่ร่วมทำบุญในพิธีสืบชะตาเมืองเชียงใหม่ ณ ประตูสวนดอก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ โดยการทำพิธีบูชาและสืบชะตาเมืองนั้นมีความเป็นมาเมื่อครั้งที่กองทัพฮ่อยกทัพเข้ามาตีเชียงใหม่และเชียงแสน เมื่อปี พ.ศ. 1945-1946 การทำบุญเมืองเช่นนี้เป็นสิ่งที่ทำขึ้นทุกครั้งที่บ้านเมืองมีภัยร้าย เช่น เมื่อพ.ศ. 2368 ในสมัยพระเจ้ากาวิละ (พ.ศ. 2317-2325) ได้เกิดอาเพศ คางคกรวมกันเป็นหมู่เดินเข้าประตูช้างม่อย นกยางจิกตีกันที่แจ่งศรีภูมิ นกแร้งและกาบินร่อนวนอยู่กลางเวียง คนท้องเสียกันทั้งเมือง อาเพศดังกล่าวถือว่าเมืองกำลังมีเคราะห์ พระเจ้ากาวิละจึงโปรดให้บูชาอินทร อุบาทว์ และบูชาเคราะห์ของเมือง นิมนต์พระสงฆ์ 108 รูป กระทำพระปริตรมงคลสูตรทั่วเมือง 7 วันจากการทำบุญเมืองทั้งสองครั้งที่กล่าวมาแล้วในข้างต้น อาจจะอธิบายได้ว่าการทำบุญเมืองหรือสืบชะตาเมือง เป็นกิจกรรมที่ทำขึ้นเพื่อไหว้ผีหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเมือง เพื่อให้บ้านเมืองพ้นเคราะห์ ไม่ล่มสลาย และทำให้ผู้คนมีความสุขความเจริญ
ในปัจจุบันเทศบาลเมืองเชียงใหม่จัดให้มีประเพณีทำบุญและสืบชะตาเมืองทุกปี ในช่วงประมาณเดือน 8 หรือเดือน 9 เหนือ หรือประมาณปลายเดือนพฤษภาคมและต้นเดือนมิถุนายน สถานที่ทำพิธีประกอบด้วยบริเวณกลางเมือง ประตูเมืองและแจ่งหรือมุมเมืองทุกแห่ง รวม 10 แห่ง ในการทำพิธีมีการบูชาท้าวจตุโลกบาล และผีหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเมือง พร้อมกับนิมนต์พระสงฆ์ 108 รูป ร่วมทำพิธี
จากพิธีทำบุญและสืบชะตาเมือง ทำให้เห็นว่าแนวความเชื่อเรื่องผีและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเมืองมีความเข้มแข็งอยู่มาก เชื่อว่าผีและสิ่งศักดิ์สิทธิ์จะสิงสู่อยู่ทุกหนทุกแห่ง คอยดูแลปกป้องผู้คนให้อยู่กันอย่างปกติสุข ผีที่ใหญ่ที่สุด คือ เสื้อเมือง หรืออารักษ์เมือง หรือที่บางคนเรียกว่าผีเจ้านาย เป็นผีที่มีอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์มากที่สุด คนเมืองเชื่อว่า ผีเจ้านายมาจากผู้ปกครององค์สำคัญที่สิ้นพระชนม์ไปแล้ว เช่นพระยามังรายปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์มังรายเป็นต้น บรรพบุรุษเหล่านี้ทำหน้าที่คุ้มครองบ้านเมือง ดูแลความสงบสุขและปกปักรักษาทุกๆ อย่างในเมือง ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์เลี้ยง ไร่นา ป่าเขา หรือลำน้ำ ผีเจ้านายองค์สูงสุดของเชียงใหม่ คือ เจ้าหลวงคำแดง ซึ่งสิงสถิตอยู่ ณ ดอยเชียงดาว แต่เวลาเซ่นหรือเลี้ยงจะทำกันที่หอตรงแจ่งศรีภูมิหรือมุมกำแพงเมืองเชียงใหม่ ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
อ้างอิงข้อมูลจากสำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่:http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1132
…………………………………………………………………….
ข่าวโดย หน่วยประชาสัมพันธ์ และสื่อสารองค์กร
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่